~ बालभारती - मराठी कविता ~: 2020

रम्य ते बालपण!

'श्रावण मासि हर्ष मानसी' म्हणत रिमझिम पावसात चिंब भिजलेले ते दिवस किंवा 'आनंदी आनंद गडे' म्हणत नाचत-बागडत मारलेल्या उड्या; 'पावसाच्या धारा येती झरझरा' म्हणत पाण्यात सोडलेल्या कागदी बोटी; 'छान किती दिसते.. फुलपाखरू' गुणगुणत बागेत बागडलेले ते क्षण. प्रिय अमुचा एक महाराष्ट्र देश' किंवा 'आमुचे.. चढवू गगनी निशाण' म्हणत पंधरा ऑगष्टच्या प्रभातफेरीत भरपावसात भिजत दिलेल्या घोषणा; 'लाडकी बाहुली होती माझी एक' म्हणत खेळलेले भातुकलीचे खेळ.. रम्य ते बालपण आणि रम्य ते शालेय जीवन! वयं पुढे पुढे सरकत गेले तसे बालपण निघून गेलं. पण व्यक्ती वयाने किंवा कर्तृत्वाने कितीही मोठी झाली तरी प्रत्येकाच्या अंतःकरणात कुमार वयात शिकलेले धडे आणि कवितांसाठी एक छोटासा कोपरा राखून ठेवलेला असतो. कुमार वयात शिकलेले धडे आणि विशेषत: कविता यांचा बालमनावर उमटलेला विलोभनीय ठसा जीवनात कधीच पुसला जात नाही. शालेय अभ्यासक्रमातल्या कविता आजही विसरता येत नाहीत. किंबहूना, अगदी बालपणापासून त्या कविता कुठेतरी खोलवर आपल्या मनात घर करून बसलेल्या असतात. शालेय जीवनात शिकत असताना ज्या शिक्षकांनी अशा कविता आपल्या हृदयावर बिंबविल्या त्या गुरुजनांचे ॠण कसं व्यक्त करावं हे कळत नाही.

साधारणत: १९४० सालापासून अगदी अलीकडच्या शालेय अभ्यासक्रमातल्या म्हणजेच जवळजवळ तीन पिढ्यांनी अभ्यासलेल्या काही निवडक कविता इथे संग्रहीत करून त्या गुरुजनांना आणि सर्व मान्यवर कविंना हा मानाचा मुजरा...!!

सुचना:

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

महत्त्वाची सुचना: ह्या ब्लॉगवरील प्रकाशित सर्व कविता बालभारती, युवकभारती, कुमारभारती या पाठ्यपुस्तकातील आणि १९७१-७२ पुर्वीच्या शालेय स्तरावरील क्रमिक पुस्तकातील असून, माझ्याकडून त्या कवितांचा कोणताही व्यवहारी वापर होत नाही. ह्या सर्व कविता वेगवेगळ्या माध्यमांतून संकलित करून आंतरजालावर केवळ हा एक संग्रह बनवलेला आहे. या सर्व कवितांचे हक्क महाराष्ट्र राज्य पाठ्यपुस्तक निर्मिती व अभ्यासक्रम संशोधन मंडळ, माध्यमिक व उच्य माध्यमिक शिक्षण मंडळ, संबंधित कवी किंवा त्यांच्या वारसदारांकडे सुरक्षित असून कोणत्याहि प्रकारे कॉपीराईट भंग करण्याचा अथवा कोणाच्या भावना दुखवण्याचा उद्देश नाही. केवळ मराठी काव्य-रसिक, वाचक आणि अभ्यासक यांना शालेय अभ्यासक्रमातील अनमोल कवितांचा खजिना आंतरजालावर एकत्र उपलब्ध करून देण्याचा हा एक प्रांजळ प्रयत्न आहे.

येथील कवितांच्या प्रकाशनाबद्दल संबंधितांना काही आक्षेप असल्यास किंवा कॉपीराईट हक्क भंग होत असल्यास त्या काढून टाकल्या जातील. प्रत्येक कवितेच्या खाली कवींची नावे दिली असून नजरचुकीने एखादे नाव राहिले असल्यास किंवा चुकीचे नाव दिलेले असल्यास कृपया लक्षात आणुन द्यावे ही विनंती.

ह्या ब्लॉगवरील कविता कॉपी पेस्ट (Copy & Paste) करता येणार नाहीत याची काळजी घेण्यात आली आहे. तुम्ही या उत्तमोत्तम कविता वाचाव्यात, त्यांचा आनंद घ्यावा याचसाठी आंतरजालावर उपलब्ध करुन दिल्या आहेत. आपणांस या कविता विनासायास एकाचठिकाणी उपलब्ध करून देण्यासाठी संग्राहकाने घेतलेले कष्ट, वेळ आणि श्रम याची बूज राखणे अपेक्षित आहे. कॉपी पेस्टचा अंगवळणी पडलेला शॉर्टकट चोखाळण्यापेक्षा ब्लॉगच्या लिंकचा उपयोग करावा असे संग्राहकाला वाटते. एखादी कविता तुमच्या संग्रही असावी असं वाटलं तर ती लिहून काढा, अथवा, तुमचा इ-मेल आयडी आम्हाला कळवल्यास आपल्याला हवी असलेली कविता मेलवरून जरुर पाठवू.

कृपया ह्या ब्लॉगवरील साहित्याचा कुणीही व्यवहारी वापर करू नये हि विनंती. सर्व वाचकांनी याची नोंद घ्यावी.

ब्लॉगला भेट दिल्याबद्दल धन्यवाद !

- सुरेश शिरोडकर (संग्राहक)
balbharati.suresh@gmail.com
skarsuresh@gmail.com

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

1 December 2020

जाईंची फुलें

स्वागत केलें माझें, सन्मित्रा, त्वां फुलांस देऊन
झाला मोद मनाला प्रेमें त्यांचा सुगंध सेवून. ll १ ll

जीं 'दाराचीं 'फुलें त्वां अपुल्यां मज आणुनी दिलीं सुमनें
होता पुंज गुणांचा नव्हतीं तीं सत्य जाईचीं सुमनें. ll २ ll

कारण त्या पुष्पांनीं कथिलें भाषा स्वकीय बोलून
"वरिवरि हुंगुनि" आम्हां वेड्या देऊं नकोस फेकून. ll ३ ll

जे गुण असती साधे हितकर अंगात आमुच्या चार
घे शिकुनी त्यां योगें स्वर्गाचेंही खुलें तुला द्वार. ll ४ ll

जैसा परिमल अमुचा टाकी सज्जन मनास मोहून
तव कीर्तीचा परिमल जग मोहूं दशदिशीं दणाणून. ll ५ ll

आहे जगांत अमुचे निर्मल अतिशुभ्र सर्वदा रूप
तैसें तुझें असावें वर्तन त्या नच शिवो कधी पाप. ll ६ ll

आम्ही कोमल तैसें हृदय असावें तुझें सदा साच
कोमेजावें त्यानें दीनांचा पाहुनी जगीं जाच. ll ७ ll

रूप मनोहर अमुचें दिसतें परि तें नसे रहायाचें
जग हें असार सारें जें दिसतें तें अखेर जायाचें. ll ८ ll

इतुकें बोलुनि थकलीं, सुकलीं, मुकलीं स्वकीय तेजातें
जाईची दिव्य फुलें असलीं फेंकील कोण हो हातें. ll ९ ll

तीं धन्य रम्य कुसुमें, मित्रा तूं धन्य सत्य त्यांहून
मी धन्य धन्य कां कीं माझ्या तीं पावलीं करीं निधन. ll १० ll

— माधवानुज

30 November 2020

तेरड्याचे फुल

भाऊ, नवीन बघ हें फुल तेरड्याचे
सौंदर्य यावर किती विलसे मजेचे
हें स्पर्श कोमल किती सुखवी करांस
हा लाल रंग रमवीं मम लोचनांस ll १ ll

मिथ्या न तूं सकल जें वदतेस, ताई,
हें तेज सुंदर परी टिकणार नाहीं
त्वां पाहिलेंस तिसऱ्या दिवशीं फुलास
होशील तूं बघुनि त्यास तरी उदास ll २ ll

सौंदर्य वैभव दिसें रमणीय साचें
आहे परी सकल हें धन दों दिसांचें,
आणूनि हाच सुविचार मनीं विवेकीं
जें जाय वैभव लया पडती न शोकीं ll ३ ll

आतां मनांत धर एकचि गोष्ट ताई,
दैवें जरी तुजसी वैभव थोर येई,
मोहांत तूं पडुं नको क्षणही तयाचे
जाऊं नको विसरुनी फुल तेरड्याचें ll ४ ll

— माधवानुज

29 September 2020

अन्योक्ति - ज्याचे पल्लव

आंब्याविषयी

(शार्दूलविक्रीडित)
ज्याचे पल्लव मंगलप्रद, शिणा छाया जयाची हरी
गंधें युक्ते फुलें, फळेंही असती ज्याचीं सुधेच्या परी,
वाटे जो रमणीय भूषण वनश्रीचे मुखींचें, भला
आम्रा त्या पिक सेवितां समसमां संयोग कीं जाहला

बकान्योक्ती

[शिखरिणी]
उभा राहे एके चरणिं धरणीतें धरुनीयां
तपश्चर्या वाटे करित जणुं डोळे मिटुनीयां,
बका ऐशा ढोंगे तव अमति मासेच ठकती,
परि ज्ञाते तूझें कपट लवलाहीं उमजती.

[पृथ्वी]
वनीं विलसती बहू विविध वृक्ष चोंहींकडे
तयांत मज चंदनासम न एकही सांपडे,
जयास न दिली फळें न कुसुमेंहि दैवें जरी,
शरीर झिजवूनि जो तरि परोपकारा करी

— कृष्णशास्त्री चिपळूणकर

सूर्यान्योक्ति

[शार्दूलविक्रीडित]

देखूनी उदया तुझ्या द्विजकुळें गाती अती हर्षुनी,

शार्दूलादिक सर्व दुष्ट दडती गिर्यंतरीं जाउनी,

देशी ताप परी जसा वरिवरी येशी नभीं, भास्करा,

अत्त्युच्चीं पदिं थोरही बिधडतो हा बोल आहे खरा.

— कृष्णशास्त्री चिपळूणकर

31 August 2020

सागर

आवडतो मज अफाट सागर, अथांग पाणी निळे
निळ्या जांभळ्या जळात केशर सायंकाळी मिळे

फेस फुलांचे सफेत शिंपीत, वाटेवरती सडे
हजार लाटा नाचत येती, गात किनाऱ्याकडे

मऊ मऊ रेतीत रे कधी मी, खेळ खेळतो किती
दंगल दर्यावर करणाऱ्या वाऱ्याच्या संगती

संथ सावळी दिसती जेंव्हा क्षितिजावर गलबते
देश दूरचे बघावयाला जावेसे वाटते

तुफान केंव्हा भांडत येते, सागर ही गर्जतो
त्यावेळी मी चतुरपणाने दूर जरा राहतो

क्षितिजावर मी कधी पाहतो मावळणारा रवी,
ढगाढगाला फुटते तेव्हा सोनेरी पालवी

प्रकाशदाता जातो जेव्हा, जळाखालच्या घरी
नकळत माझे हात जुळोनी येती छातीवर

दर्यावरची रंगित मखमल उचलुन घेते कुणी
कृष्णसावल्या भुरभुर पडती गगनाच्या अंगणी

दूर टेकडीवरी पेटती, निळे तांबडे दिवे
सांगतात ते मजला आता, घरी जायला हवे

– कुसुमाग्रज

संकल्पना: श्री अनंत नायक, मडगांव

30 May 2020

ऋण

फिटेल कैसें ऋण ?

ना कळे, फिटेल कधिं हें ऋण ? ll ध्रु ll
वाळवंटिंचें रखरखतें उन्ह
मजस्तव हांसत माथां झेलुन
पोटीं ज्यांनीं मज कवटाळुन

वाढविलें निशिदिन;

तयांचे, फिटेल कैसें ऋण ? ll १ ll

गुंफुनियां कर नित माझ्या करिं
संगे येती कुणि छायेपरि
घरी, संगरीं, राजमंदिरीं—

करित पाठराखण;

तयांचें, फिटेल कैसें ऋण ? ll २ ll

विसरुनि अवगुणआपुलकीनें
थोरपणाचें चढवुनि लेणें
शिलाच मी, परि मज प्रेमानें

दिलें कुणीं प्रभुपण;

तयांचे, फिटेल कैसें ऋण ? ll ३ ll

मंथुनियां रससागर कोणी
मज पाजियली अमृतवाणी,
नवज्ञानांच्या उघडुनि खाणी—

उभे सखे, सज्जन;

तयांचें, फिटेल कैसें ऋण ? ll ४ ll

— आणि, उदात्तासाठीं ज्यांनीं
जीवन ज्योतीपरी जाळुनी
अंधारीं कधिं जातां बुडुनी

दिलें तेज पसरुन;

ततयांचें, फिटेल कैसें ऋण ? ll ५ ll

सातवार व शतदां जन्मुन
फिटायचें का ऋण हें हातुन ?
आनंदानें माथां वाहिन

तेंच मला भूषण;

ना कळे, फिटेल कैसें ऋण ? ll ६ ll

— वि. म. कुलकर्णी

21 May 2020

संशयरत्नमाला

[आर्या]

उठतां बहु त्वरेंनें 'कोठें जातां' असें तुम्हां देवी
पुसती झाली जाणों, पुसतां ज्ञाता पुढें न पद ठेवी ।।१।।

किंवा नारद आला आलापीत स्वकीय सच्चरितें
प्रेमळ गीत तुम्हांला हरि हरिणापरिस बहुत वश करितें ।।२।।

कीं माझें दुर्दैव प्रभूच्या मार्गांत आडवें पडलें
शरणागतभयशमना यास्तव येणें तुझें नसे घडलें ।।३।।

किंवा मजहुनि दुसरा कोणी बहु दीन दास आढळला
तच्छूभदैवसमीरें त्यावरि करुणाघन प्रभू वळला ।।४।।

प्रायः सुमुहूर्ताचा शोध करायासि लागला वेळ
होय महत कार्य परि प्रभूचा तों नित्य सहज हा खेळ ।।५।।

किंवा तुज एकाकी पाहुनि खळ दैत्य आडवे आले
फुटतां सागर सिकतासेतूचें काय त्यापुढें चाले ।।६।।

किंवा तुज गुंतविलें भजकीं, परि ते दयार्द्र या रंकीं
उद्धरित्यासि न सज्जन गुंतविती गाय कष्टतां पंकीं ।।७।।

किंवा चुकतें कांहीं स्तवनीं तेणेंचि मागुता बससी
तरि हें मन्मूर्खत्व प्रभू तूं दोषज्ञही तसा नससी ।।८।।

कीं न श्रवणीं गेली ही माझी हांक, हा कसा तर्क
कशि गुरुजनीं सतीची, शिवला ज्या कुमुदिनीस असदर्क।।९।।

अथवा स्वस्थचि अससी कीं घेतो नाम रक्षणीं शूर
हें सत्य परि प्रबळहि बळ दुर्बळ जरि रणीं धणी दूर।।१०।।

कीं भीतो भ्रांत वृथा मृगजळमग्नासि काय तारावें
सत्यचि हें परि शिशुचें भय जाया बागुलासि मारावें ।।११।।

कीं कांहीं व्रतनियमीं बोलों चालों नये असें झालें
तरि दिनरक्षणाहुनि अधिकफळव्रत कधीं मना आलें ।।१२।।

कीं हांक ऐकतांचि प्रभुला हा रक्षणार्हसें वाटे
वाटे या दु:शीलग्रीष्मी तव नव दयानदी आटे ।।१३।।

किंवा पुराणपुरुषा सांप्रति बहु भागलासि या कामीं
तुज नीज लागली तों सजलों मारावयासि हांका मी ।।१४।।

किंवा बरी परीक्षा केल्यावांचूनि न प्रसाद करा
तरि वरि तसाच आंतहि उगाळितां कोळसा प्रयास करा ।।१५।।

कीं धाडिलें पुढें निजनाम करो सर्व सिद्धता आधीं
ऐसे प्रभो म्हणावें तरि तुमचीं चरणसारसें साधीं ।।१६।।

कीं आर्जविला नामप्रतिनिधी हा अमृत उधळितो स्वैर
न पुसे, न भी, न ऐके यास्तव दोघांत लागलें वैर ।।१७।।

कीं संप्रति अभय दिलें कलिला चालावया बरें राज्य
परि कोण प्राणि सदय शिंपील बळें दवानळीं आज्य ।।१८।।

किंवा म्हणसि समर्थोहं कर्तुमकर्तुमन्यथाकर्तुं
दीनावनाविणें क्षण देइल दयिता दया कशी वर्तुं ।।१९।।

कीं अक्षक्रीडेनें हरिलें मन, सर्व कार्य जी चुकवी
तरि बद्धमूळ एकचि भजदवनव्यसन वर्णिती सुकवी ।।२०।।

कीं वैकुंठीं पुष्कळ भक्त, तिळ स्थळ नसे नसावेंची
वसवा पुरें, पुरे कां म्हणतां, धनवंत कण कसा वेंची ।।२१।।

कीं बहु काळ विसरला फारचि संकोचला सखा लाजे
येत असेल हळु हळू म्हणुनचि एकहि न पादुका वाजे ।।२२।।

कीं नाम स्पर्शमणि स्पर्शे परि काय करिल खापर मी
सदयहि घालील कसा दुर्दैवाला सुखीं सखा परमीं ।।२३।।

कीं प्रथम मदपराधें तारुं म्हणुनि वाहिल्या आणा
प्रभुजी पुरे प्रतिज्ञा, भारतरणवृत्त तें मनीं आणा ।।२४।।

कीं याचकांसि देतां सरले चारीहि मुक्तिधनराशी
भक्तिच मज द्या, द्यावें देवाला अमृत, योग्य न नराशीं ।।२५।।

कीं मागें गुप्त उभा अससि प्रेमें उभारुनी बाहे
तरि काय बाळकाचे तूं सादर बोल ऐकशी बा हे ।।२६।।

— मोरोपंत

संकल्पना : श्री सुरेश (दादा) देशपांडे, कोल्हापूर

भारती सृष्टीचे सौंदर्य

भारती सृष्टीचे सौंदर्य खेळे
दावित सतत रुप आगळे

वसंत वनांत जनांत हासे
सृष्टीदेवी जणू नाचे उल्हासे
गातांत संगीत पृथ्वीचे भाट
चैत्र-वैशाखाचा ऐसा हा थाट

ज्येष्ठ-आषाढात मेघांची दाटी
कडाडे चपला होतसे वृष्टी
घालाया सृष्टीला मंगल स्नान
पूर अमृताचा सांडे वरुन
गगनी नर्तन कृष्ण मेघांचे
भूतली मयूर उत्तान नाचे

श्रावणी पाऊस हास्याचा पडे
श्रीकृष्ण-जन्माची दंगल उडे
बांधिती वृक्षांना रम्य हिदोंळे
कामिनी धरणी वैभवी लोळे

— शांताराम आठवले

20 May 2020

भिकारीण

[अक्रूर ]

मज दीनेची, कींव येउं द्या कांहीं

घाला हो भिक्षा माई ! ।। ध्रु .।।

हें ऊन किती, कडक तापतें बाई

अंगाची फुटते लाही

या तीन दिसांपासून खाया कांहीं

शीतही मिळालें नाहीं

मी किती तरी, फिरलें दारोदार

घेउनी कडेवर पोर

कंठात गुंतले प्राण
जाहला जीव हैराण
भीक मागण्याला त्राण

कांहींच बरें, आतां उरलें नाहीं

घाला हो भिक्षा माई ! ।। १ ।।

ज्या दिवशीं हें, कुंकूं माझें पुसलें

मज अभाळ उघडें पडलें

दो महिन्यांचे, सवें घेउनी बाळ

वणवणलें रानोमाळ

मी आजवरी, वांचविलें बाळाला

चिंचेचा खाउन पाला
पण अतां फुटेना पान्हा
वांचवा लाडका तान्हा
देखवे न याची दैना

तिळतीळ तुटे, माझें काळिज बाई

घाला हो भिक्षा माई ! ।। २ ।।

दो दिवसांचा, शिळा वाळला तुकडा

चालेल अम्हांला वाढा

तो चावुनियां, बाळाला भरवीन

मांडीवर मग निजवीन

कां माई हो, अशा लावितां दार ?

नाहीं मी पुन्हां येणार
बाळा, चल, पुढतीं जाऊं
केविलवाणें नच पाहूं
हा मुकाच घे तुज खाऊ

चल, भीक अतां, आपण मागायाला

देवाच्या जाउं घराला. ।। ३ ।।

— ग. ल. ठोकळ

18 May 2020

आमचे घर

आमुचे घर छान
शेजारी वाहे ओढा
कागदी होड्या सोडा

दूर जाती II १ II

चतुर नव्हे तर
अभ्रकी पंखांचे ते
विमान उडे तेथे

उन्हामाजी II २ II

उथळ वाहे पाणी
नितळ थंडगार
नाचता त्यात फार

मौज वाटे II ३ II

पाहून अंग ओले
भरते रागे आई
मागून देई काही

खाऊ गोड II ४ II

आमुचे घर छान
परसु लांब रूंद
मोगरा जाई कुंद

फुलतात II ५ II

खोबरे झेंडूतील
मागतो सदा बाळ
झेंडूंचा पहा काळ

खोडकर II ६ II

अडुळशाची फुले
देठात थेंब गोड
करितो गोड तोंड

मुलांचे तो II ७ II

सोलून कोरफड
पाण्यात धुतां साफ
बर्फ हो आपोआप

काचेवाणी II ८ II

आमुचे घर छान
म्हणती आम्हा द्वाड
करिती परी लाड

बाबा-आई II ९ II

अंगणी सारवल्या
खडूने काढू शिडी
लंगडी चढोवढी

खेळायला II १० II

घरात जिन्याखाली
ताईचे घरकूल
खड्यांची थंड चूल

पक्वान्न दे II ११ II

भांडून केव्हा केव्हा
म्हणतो जा! फू गडी!
लागेना परी घडी

एक व्हाया II १२ II

आमुचे घर सान
आता ते कोठे गेले
बाल्याचे हे भुकेले

मन पुसे II १३ II

— माधव ज्यूलियन

सौजन्य: http://marathiblogs.net/

21 April 2020

विपन्नावस्थेस पावलेल्या चारुदत्ताचे उद्गगार

[ गीति ]

दारिद्र्य मरण यांतुनि मरण बरें, बा, दरिद्रता खोटी;
मरणांत दुःख थोडें, दारिद्र्यात व्यथा असे मोठी ।।१।।

[ वंशस्थ ]

भोगूनि दुःखें सुख शोभतें जनीं,
धनांधकारांत दिवा जसा वनीं.
सुखापुढें होय दरिद्रता नरा,
असोनि देहीं मृततुल्य तो खरा ! ।।२।।

[ वसंततिलका ]

माझें मलाच घर तापद फार झालें,
क्षीणार्थ जाणुनि जनीं गृह वर्ज्य केलें.
गेला सुकोनिमद काल -वशेंचि ज्याचा,
जातात भृंग कट सोडुनि त्या गजाचा. ।। ३।।

नाहीं खरें विभवनाशज दुःख मातें;
दैवानुसार मिळतें धन, आणि जातें.
हें दुःख फार, मज नष्ट धनास सारे,
झालेच मित्रपण सोडुनि पाठमोरे! ।।४।।

[ शार्दूलविक्रीडित ]

चिंतेचें घर हेंच वैर दुसरें लोकांत होतें सदा,
निंदा मित्र-जनांत, कारण निज-द्वेषास हें सर्वदा,
जाया बुद्धि वनास देइ सहसा, जाया सदा लाजवी,
शोकाग्नी हृदयस्थ हा, परि तनू जाळी न, संतापवी ! ।।५।।

निर्द्रव्या पुरुषा न बंधुजनही संबोधिले मानिती,
त्याचे जे प्रिय-मित्र तेहि फिरती, आपत्तिही वाढती,
जातें सत्व लयास, शीलविधुची कांति क्षया पावती,
जें केलें बहु पापकर्म इतरीं, तें त्याकडे लाविती !।।६।।

त्याची संगत कोणिही न करिती, त्या मान कोठें नसे,
जातां तो धनिच्या घरा सुवचनें त्याला न कोणी पुसे;
थोरांपासुनि दूर दूर फिरतो लाजून वस्त्राविणें,
वाटे निर्धनता महा नरक हा, हा धिक तयाचें जिणें ! ।।७।।

— परशुरामतात्या गोडबोले

A NON-PROFIT