कोकिलान्योक्ति

[वसंततिलका]

येथें समस्त बहिरे वसताति लोक,
कां, भाषणे मधुर तूं करिशी अनेक.
हे मूर्ख यांस किमपीहि नसे विवेक,
वर्णावरून तुजला गणतील काक. ll १ ll


[शार्दूलविक्रीडित]

या माळावरि वृक्ष एकहि नसे, बाळा खुळ्या कोकिला,
येथें मंजुळ शब्द काढुनि गळा कां शोषिशी आपुला ?
जेथें बोल अमोल वाटति तुझे, तो देश, बा वेगळा;
तेथें आम्र फुलोनि गंध विखरे चोहिंकडे आगळा. ll २ ll



[पृथ्वी]

वसंतसमयीं फुले, परिमळें दिशा व्यापि जो,
जयास अवलोकुनी सुरतरूहि चित्तीं थिजो,
तया सतत सेविती विहग आम्रवृक्षा किती;
परी पिकचि एकला मधुर वाणि लाधे कृती. ll ३ ll



[शार्दूलविक्रीडित]

कां, बा, सुस्वर शब्द काढिशि पिका ? राहें उगा; काळ हा
लोटेतों तरुकोटरीं लपुनियां कोठें तरीही रहा.
पानें तीव्र हिमें गळोनि दिसती झाडें जळाल्यापरी,
गर्जे कर्कश शब्द थोर करुनी काकावली त्यांवरी. ll ४ ll



— कृष्णशास्त्री चिपळूणकर